Wanneer de winter nadert, schakelt de tuin over op rustmodus. Toch is dit geen periode om alles los te laten. Integendeel: wie nu de juiste voorbereidingen treft, beschermt zijn tuin tegen vorst, vocht en schade, en legt tegelijk de basis voor een vlotte start in het voorjaar. Met deze tien praktische tips maak je je tuin en planten stap voor stap klaar voor de wintermaanden.
1. Ruim bladeren en plantenresten tijdig op
Afgevallen bladeren en afgestorven plantenresten haal je best weg van gazon, borders en paden. Zo voorkom je schimmelvorming, verstikking van het gras en ongewenste plagen. Gezond groenafval kan perfect naar de composthoop, waar het tijdens de winter wordt omgezet in waardevolle voedingsstoffen.
2. Maak je tuingereedschap schoon en winterklaar
Voor je het tuingereedschap opbergt, loont het om het grondig te reinigen. Verwijder aarde en sapresten, smeer metalen delen licht in met olie en behandel houten handvatten met lijnzaadolie. Dat verlengt de levensduur en zorgt ervoor dat alles in het voorjaar meteen klaar is voor gebruik.
3. Bescherm wortels met een isolerende mulchlaag
Vaste planten, jonge aanplant en struiken hebben baat bij extra bescherming rond de wortels. Een mulchlaag van bladeren, schors of houtsnippers helpt de bodemtemperatuur stabiel te houden en beschermt tegen strenge vorst. Zorg er wel voor dat de mulch niet tegen de stam van de plant ligt om rot te vermijden.
4. Breng vorstgevoelige kuipplanten tijdig naar binnen
Planten in potten zijn extra kwetsbaar in de winter. Soorten die niet winterhard zijn, plaats je best op een vorstvrije, lichte plek zoals een garage, kelder of tuinhuis. Heb je die mogelijkheid niet, dan biedt een beschermhoes of vliesdoek extra bescherming tegen kou en uitdrogende wind.
5. Geef kamerplanten minder water en meer licht
Ook binnenplanten schakelen in de winter een versnelling lager. Ze hebben minder water nodig en verdragen geen natte wortels. Controleer daarom altijd eerst of de potgrond nog vochtig is. Licht blijft belangrijk, dus plaats planten dichter bij ramen, maar vermijd tocht en directe warmte van radiatoren.
6. Houd rekening met droge lucht binnenshuis
Door verwarming wordt de lucht in huis droger, wat voor sommige planten problematisch kan zijn. Af en toe sproeien of een schaaltje water in de buurt plaatsen helpt om de luchtvochtigheid op peil te houden en voorkomt uitdroging van bladeren.
7. Snoei met beleid en op het juiste moment
De winter is geschikt om dode, zieke of beschadigde takken te verwijderen. Wees wel voorzichtig met planten die in het voorjaar bloeien, want die snoei je beter na de bloei. Zo behoud je hun natuurlijke vorm en bloeikracht.
8. Plant bomen, struiken en bloembollen zolang het niet vriest
Zolang de grond niet bevroren is, kan je perfect bomen en struiken aanplanten. Ze krijgen zo de tijd om rustig te wortelen. Ook voorjaarsbollen kunnen nog de grond in en zorgen enkele maanden later voor kleur en leven in de tuin.
9. Geef je gazon rust en bescherming
Verwijder bladeren van het gras zodat licht en lucht het gazon blijven bereiken. Vermijd betreding bij nat of bevroren weer om beschadiging te voorkomen. Een wintergazon vraagt weinig actie, maar wel zorgvuldigheid.
10. Vergeet waterleidingen, tuinstructuren en dieren niet
Maak tuinslangen en buitenkranen leeg en berg ze vorstvrij op om schade te vermijden. Reinig en controleer tuinmeubilair, plantsteunen en andere structuren zodat schimmels en ziektes geen kans krijgen om te overwinteren. Voorzie daarnaast een drinkplaats met vers water voor vogels en laat op enkele plekken wat natuurlijke beschutting staan voor nuttige dieren.